واریته های بروکلی :
۱-Crusier ( کروزر) : از کاشت تا برداشت ۵۸ روز زمان لازم دارد . کروزر , یکدست , پر محصول و مقاوم در برابر خشکی می باشد .
۲-Green Comet ( گرین کامت) : از کاشت تا برداشت ۵۵ روز , زودرس و مقاوم در برابر گرما .
۳-Green Goliath( گرین گالی آت) : کاشت تا برداشت ۶۰ روز , زمان کاشت بهار , تابستان و پائیز و مقاوم در برابر حالتهای سخت .
در میان سبزی های موجود در جهان کلم بروکلی یکی از غنی ترین منابع آهن به شمار می آید و نه تنها به دلیل داشتن خاصیت ضد سرطان بلکه به دلیل داشتن مقادیر قابل توجهی از انواع ویتامین ها(ویتامین CوE)ومواد معدنی توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
به گفته دانشمندان ،اگر چه کلم بروکلی و گوجه فرنگی هردو دشمن سرطان هستند،اما اگر این دو سبزی با هم ترکیب شود وبه عنوان بخشی از رژیم غذایی با هم خورده شوند،در کاهش ابتلا به سرطان پروستات بسیار مؤثرند .
این محققان اظهار می کنند وقتی کلم بروکلی و گوجه فرنگی با هم خورده می شوند تأثیرات بیشتری دارندوشاید این به دلیل ترکیب فعال کننده های بیوشیمایی باشد که در هر دو سبزی وجود دارد و می توانند به روشهای مختلف اثرات ضد سرطانی داشته باشد.به گفته این دانشمندان مردان سالمندی که به سرطان پروستات مبتلا هستند ودر انتظار شیمی و اشعه درمانی هستند باید بیشتر به رژیم غذایی خود توجه کنند.این دانشمندان به مردان توصیه می کنند که روزانه یک چهارم فنجان کلم بروکلی ودو پنجم فنجان گوجه فرنگی تازه مصرف کنند.
بروکلی را می توانید به صورت پخته و خام مصرف کنید. آن را به مدت ۱۲ـ ۸ دقیقه در آب جوش بپزید و باآب لیمو و جعفری میل کنید.
نحوه کاشت ، نگهداری و برداشت محصول کلم بروکلی و چگونگی مصرف آن :
زمان کاشت :
نهال کاری ( نشا) در اوایل بهار و زمانی که نهالها جوان و قوی هستند انجام دهید . بوته هایی که بیشتر از حد معمول در جای کاشت بذر نگهداشته می شوند بعد از انتقال به زمین اصلی بلافاصله سر تولید می کنند . برای کشت پائیزه , بذرها را در اواسط تابستان بکارید . در اواخر تابستان زمانی که بذرها رشد کرده و تبدیل به نهال شده اند , آنها را به زمین اصلی انتقال دهید .
فاصله و عمق کاشت :
عمق مناسب برای کاشت بذرها ۳ تا ۵/۳ سانتیمتر و برای کاشت نهال ها کمی عمیق تر از محل استقرار اولیه خود در زمین . فاصله کشت بذرها و نهالها در یک ردیف ۴۵ تا ۶۰ سانتیمتر و فاصله ردیف ها از یکدیگر ۹۰ سانتیمتر توصیه شده است .
بوته های بروکلی بصورت مستقیم روئیده و طول آنها حدوداَ به یک متر می رسد . فاصله هوایی هر بوته از چهار طرف با یکدیگر ۳۰ سانتیمتر مقرر گردیده .
داشت :
از کود استارتر برای نهالها شروع کنید و زمانی که بوته ها به نیمه رشد رسیده اند کود سرک حاوی ازت به آنها بدهید . گیاه به رطوبت کافی احتیاج دارد , مخصوصاَ زمانی که سرها نمایان می شوند . با توجه به نتایج آزمایش خاک , کود مورد نیاز را به گیاه بدهید . توصیه می شود کود N-P-K را به نسبت ۵۰-۵۰-۳۵ در هر نیم هکتار بصورت پاشیدن یا ۳۵-۳۵-۱۷ در هر نیم هکتار بصورت بسته در کنار هر بوته به زمین اضافه کنید . چنانچه ساقه ها قهوه ای رنگ و توخالی شدند , نشان از کمبود برون است . PH مناسب برای بروکلی ۸/۵ تا ۶/۶ می باشد .
برداشت :
قسمت خوردنی بروکلی عبارتند از : غنچه های نشگفته و بهم چسبیده و سبز رنگی است که بصورت گره های بهم فشرده شده ای بر روی ساقه قرار دارند و همچنین ساقه حاوی این غنچه ها .
در ابتدا یک سر بزرگ در وسط بوته نمایان می شود . وقتی این سر برداشته شد سرهای جانبی شروع به نمایان شدن می کنند . اندازه این سر ۱۳ تا ۱۵ سانتیمتر است . قبل از اینکه غنچه های دکمه مانند بر روی سر شروع به باز شدن و تبدیل به گل شدن بکنند آنرا قطع کنید . این همان قسمت خوراکی بروکلی است . سرهای جانبی از زاویه بین شاخه و ساقه بیرون می آید . قطر یک سر رسیده حدود ۱۵ سانتیمتر است . چنانچه قصد دارید مدتی این سرها را نگهدارید , باید آنها را در دمای صفر درجه با رطوبت زیاد قرار دهید .
مشکلات عمومی بروکلی :
شته ها :مواظب تشکیل تجمع شته ها بر روی قسمت درونی برگها باشید . شته ها برنگهای سبز , سیاه, قهوه ای , قرمز , صورتی و رنگهای دیگر ظاهر می شوند . این شته ها به شکل گلابی و خیلی آهسته حرکت می کنند . طول آنها ۳ تا ۴ میلی متر است و دارای یک شاخک باریک و دو کیسه در انتهای شکمشان می باشند . بعضی از آنها دارای بالهای نازک و شفاف هستند . تجمع این شته ها بر روی ساقه و یا در قسمت زیر برگها و قسمت های نرم و تازه روئیده گیاه می باشد . این شته ها مکنده می باشند و بوسیله مکیدن شیره گیاه آنرا به کلی از بین می برند .بهترین راه برای از بین بردن شته ها , شستن گیاه با فشار آب است . گاهی اوقات سمپاشی ضرورت است .
کرم های کلم :
سه گونه کرم کلم وجود دارد : کرم های ریسنده , حلقه ای و پشت الماسی . این کرم ها به برگها و سرهای بروکلی و گیاهان خانواده کلم ها صدمه می زنند . کرم ریسنده سبز مخملی است . حشره این کرمها سفید و در طول روز در بالای گیاه درپروازند . کرم های حلقه ای برنگ سبز روشن و ظریف می باشند . حشره این کرم ها قهوه ای و در طول شب فعال می باشند . پشت الماسیها سبز کم رنگ و در سر و ته دارای نقطه هائی می باشند . حشره این کرم ها برنگ سبز است و زمانی که بالهایشان بسته است به شکل الماس در می آیند . لارو این کرم ها بوسیله خوردن کنام برگها و سرها به گیاه صدمه می زنند . کرم های کلم بسیار کوچک اند و چنانچه کنترل نشوند گیاه را بکلی از بین می برند . در اولین شبنم پائیزی این کرم ها بمرور از بین می روند . سمپاشی یکی از راههای کنترل این آفات می باشد .
نکات مهم :
اندازه سر و رنگ بروکلی بستگی به نوع واریته و محیط کاشت و زمان کاشت دارد . چنانچه بروکلی را در زمان مناسب کشت نکنند سرها زودتر از موعد مقرر به گل می نشیند . گلهای بروکلی زرد رنگ می باشند . سرهای کوچک نتیجه بموقع نشا نکردن نهالها می باشد . زمانی که سرها بزرگ , محکم و غنچه ها کاملاَ بسته و سفت است , برداشت انجام می گیرد .
برای نگهداری بروکلی , آنها را نشسته در پلاستیکهای مخصوص قرار داده و در قسمت نگهداری سبزیها در یخچال جا دهید . بیشتر از ۵ روز در یخچال نگهداری نشود , چون مزه و خواص خود را از دست می دهد . خواص و موادمغذی بروکلی از تمام گیاهان دیگر خانواده کلم ها بیشتر است
بروکلی حاوی ویتامین c و بتاکاروتن که هر دو از آنتی اکسیدانها هستند می باشد . آنتی اکسیدان ها از شیوع بعضی بیماریها از جمله سرطانها و امراض قلبی جلوگیری می کنند .
یک ظرف کوچک بروکلی حاوی ۲۳ کالری- ۴/۲ گرم فیبر- ۳/۲ گرم پروتئین –۳/۴ میلیگرم کربوهیدراتها – ۴۹ میلیگرم ویتامین c – ۳/۵۳ نانوگرم فولیک اسید – ۸۹ میلی گرم کلسیم و ۹/۰ میلیگرم آهن می باشد . بروکلی را می توان بصورت خام و یا پخته مصرف کرد .
