گیاه شقایق با نام علمی ،Papaver Rhoeasگیاهی علفی با گل‌های قرمز به ارتفاع ۲۵تا ۹۰سانتی‌متر است که در نواحی مختلف ایران رشد می‌کند.
این گل در ادبیات ایران با نام‌های لاله وحشی و شقایق وحشی معروف است.
وجود مقادیر بسیار اندک ترکیبات “اوپیوئیدی” در عصاره این گیاه ، سبب شده تا عصاره این گیاه را “تریاک بی‌زیان” بنامند.
دانشیار مرکز تحقیقات علوم اعصاب کاربردی دانشگاه بقیه الله گفت که‌با عصاره شقایق می‌توان جلوی اثرات مختلفی که داروی مخدر قوی و کاملا شناخته شده‌ای مانند مورفین القا می‌کند را بدون اینکه خود این عصاره اثری داشته باشد، گرفت.
این متخصص اعتیاد، به شناخت دقیق این گل تاکیدکردو گفت: برای شناسایی دقیق این گل نیاز به تخصص و آموزش است و منحصر به فردبودن ویژگی‌های این گل در ساقه، برگ، گلبرگ و میوه آن سبب شده تا از سایر گیاهان این خانواده متمایز باشد.
وی تصریح کرد: سایر گونه‌های این گیاه می‌تواند خطرات سمی زیادی داشته باشد .
صحرایی خاطر نشان کرد : از گذشته‌های دور از جوشانده این گیاه برای رفع بی‌خوابی و کاهش التهاب استفاده می‌شده و دارای اثرات آرام بخش و خلط آور است.
دانشیاردانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج ) در ادامه نتایج تحقیق خود درباره اثرات شقایق وحشی بر ایجاد وابستگی ، تحمل حرکتی ، تحمل به اثرات ضد دردی مورفین در موش‌های کوچک آزمایشگاهی در محدوده وزنی ۲۰تا ۲۵گرم را تشریح کرد.
وی گفت: آزمایش‌ها نشان می‌دهد تجویز مورفین باعث‌القا، ترجیح مکان شرطی شده، افزایش حرکت، کاهش درد و القای تحمل و وابستگی در حیوانات می‌شود.
صحرایی بااشاره به‌اینکه تجویز عصاره‌نسبت به گروه کنترل هیچگونه تغییری در حیوانات ایجاد نکرد، گفت : تجویز عصاره این گیاه قبل از تجویز مورفین سبب کاهش معنی دار کسب خواص سرخوشی ، حرکت ، کاهش درد یا وابستگی ناشی از مورفین شد.
به‌گفته این دکتر فیزیولوژی‌اعصاب ، تجویز عصاره شقایق وحشی به حیواناتی که در روزهای آزمایش مورفین دریافت کرده‌بودند، در تغییر بیان خواص سرخوشی مورفین بی‌اثر، اما در کاهش حرکت وتحمل به‌حرکت و نیز کاهش علایم ترک مورفین موثر بوده است.
استباط این دانشیار دانشگاه از این آزمایش‌ها این است که عصاره گیاه شقایق سبب کاهش کسب خواص سرخوشی، کاهش درد ویا وابستگی به مورفین می‌شود، ولی بر بیان سرخوشی تحمل به مورفین بی‌اثر است.
وی گفت : سیستم پاداش‌دهی در مغز انسان و حیوان بسیار یکسان است و تنها تفاوت آنها دراین است که در انسان ناحیه‌ای در بالای سر به نام قشر مخ قرار دارد که در حیوان این ناحیه تکامل نیافته است.
صحرایی توضیح داد “قشر مخ ناحیه‌ای است که سیستم پاداش دهی را مهار می – کند و متاسفانه در افراد معتاد این ناحیه از بین رفته و دیگر فرد معتاد نمی تواند خود را در برابر مواد مخدر کنترل کند”.
به گفته این پزشک و محقق، با انجام این کار تحقیقاتی می‌توان کاری کرد تا این سیستم پاداش نتواند بدون کنترل عمل کند.
وی ، خواب آلودگی را از عوارض شناخته شده مصرف این عصاره در حیوانات دانست و گفت: مصرف این عصاره عارضه خاصی در پی ندارد.
وی توضیح داد: میزان کشندگی این عصاره در حیوانات ۲/۵گرم در هر کیلو -گرم وزن بدن حیوان است که اگر انسان ۳۰یا ۵۰گرم آن را در یک لحظه مصرف کند، می‌تواند دچار این عوارض شود
